Vừa qua, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Long An phối hợp với Tòa án nhân dân tỉnh Long An tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm, xét xử phúc thẩm vụ án Nguyễn Văn Tr phạm tội “Cố ý gây thương tích” do Tòa án nhân dân huyện Đ xét xử sơ thẩm, do có kháng cáo của bị hại Nguyễn Long Kh yêu cầu cấp phúc thẩm xét xử chuyển từ tội “Cố ý gây thương tích” thành tội “Giết người” và không cho bị cáo hưởng án treo. Về trách nhiệm dân sự buộc bị cáo Nguyễn Văn Tr phải bồi thường cho bị hại 124 triệu đồng.
Theo Cáo trạng và Bản án hình sự sơ thẩm thì nội dung vụ án được xác định như sau:
Phạm Thị Mộng C, Phạm Thị Mộng Đ và Phạm Thị Mộng D là chị em ruột. C là vợ của Tr. Đ là vợ của Kh. Tr và Kh là anh em cột kèo. Khi còn sống, mẹ đẻ của C và Đ đã tặng cho vợ chồng Tr nhà và đất tại huyện Đ, tỉnh Long An để vợ chồng Tr sống cùng, phụng dưỡng mẹ. Kh là người đứng ra lo thủ tục tặng cho nhưng không giao lại cho vợ chồng Tr bản chính hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất giữa mẹ và C. Đồng thời, Kh và các chị em gái trong gia đình nói với vợ chồng Tr là hợp đồng tặng cho có điều kiện nên vợ chồng Tr phải có nghĩa vụ chăm lo cho mẹ khi đau ốm và lo ma chay sau khi mẹ chết. Sau khi mẹ chết, Tr phát hiện trong hợp đồng tặng cho không có điều kiện. Các chị vợ cho rằng căn nhà của mẹ tặng cho là nhà thờ nên vợ chồng Tr không được quyền tự định đoạt, còn vợ chồng Tr cho rằng anh chị đã không trung thực với mình về điều kiện của hợp đồng tặng cho để buộc vợ chồng Tr phải chăm nuôi mẹ cho đến khi mẹ chết phải lo ma chay và sau đó lại tranh chấp căn nhà. Từ đó, các chị em trong gia đình liên tục phát sinh mâu thuẫn liên quan đến nhà và đất do vợ chồng Tr đang quản lý, sử dụng.
Khoảng 13 giờ ngày 16/01/2024, sau khi đi dự tiệc cưới ở tỉnh T về đến nhà, Tr nghe C kể về việc Đ và D có đến nhà chửi mắng xúc phạm bà Lê Thị N (mẹ ruột Tr), cản trở việc buôn bán của vợ chồng Tr nên Tr mở camera xem lại thì tức giận. Đến khoảng 13 giờ 15 phút ngày 16/6/2024, Tr lấy 01 thanh sắt vuông 1,1 cm có chiều dài 77 cm, có cán cầm bằng nhựa hình tròn màu cam đen có chiều dài 19cm; 01 con dao có chiều dài 40cm, cán dao bằng gỗ có chiều dài 14cm, lưỡi dao bằng kim loại có chiều dài 26 cm mũi bằng, nơi rộng nhất 6cm, nơi nhỏ nhất 3cm rồi điều khiển xe mô tô biển số 70M-259.48 từ nhà đến tiệm tạp hóa của Đ để nói chuyện. Tr điều khiển xe mô tô đến trước tiệm tạp hóa biển hiệu T thuộc huyện Đ, tỉnh Long An cạnh tiệm tạp hóa của Đ thì Tr phanh xe gấp té ngã xe xuống đường lộ nhựa trước tiệm tạp hóa của vợ chồng Kh, Đ làm văng thanh sắt con dao về phía trước. Tr đứng dậy tay trái nhặt lấy thanh sắt, tay phải nhặt lấy con dao quay lại và đi bộ về hướng tiệm tạp hóa của Đ, vừa đi Tr lớn tiếng đòi chém vợ chồng Kh và Đ. Đ nghe vậy bỏ chạy về phía sau chợ Bến Đò để trốn. Lúc này, Kh còn đứng tại tiệm tạp hóa của Kh. Tr cầm thanh sắt, con dao tấn công Kh, Kh lấy 01 cái bàn nhựa màu xanh trước tiệm cầm trên tay chống đỡ và lùi sang phía bên kia đường lộ nhựa. Tr cầm thanh sắt tay trái, tay phải cầm con dao vừa đánh, vừa chém về phía Kh, Kh cầm bàn nhựa chống đỡ. Tr cầm dao chém ngang từ phải sang trái 01 cái trúng ngón thứ tư bàn tay trái của Kh gây thương tích 01%. Ngày 25/01/2024, Kh đến Công an xã L tố cáo sự việc trên và yêu cầu xử lý Tr theo quy định của pháp luật hình sự.
Quá trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử cấp sơ thẩm đã xem xét đánh giá, áp dụng đầy đủ các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ để tuyên phạt bị cáo 09 tháng tù nhưng cho hưởng án treo. Thời gian thử thách là 18 tháng.
Sau xét xử sơ thẩm bị hại kháng cáo các nội dung như đã nêu.
Đây là vụ án ít nghiêm trọng nhưng do mâu thuẫn xuất phát từ nội bộ gia đình, hành vi phạm tội của bị cáo được thực hiện tại gia đình bị hại, việc điều tra thu thập chứng cứ, lấy lời khai anh em trong gia đình còn có một số nội dung cần phải thẩm tra làm rõ để xác định bị cáo phạm tội “Cố ý gây thương tích” hay phạm tội “Giết người”, chi phí điều tra như thế nào mà bị hại yêu cầu số tiền bồi thường tương đối cao để xem xét chấp nhận hay không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bị hại. Toà hình sự Toà án nhân dân tỉnh Long An và Phòng công tố - Kiểm sát xét xử phúc thẩm án hình sự phối hợp tổ chức phiên toà rút kinh nghiệm có Luật sư tham gia bảo vệ quyền lợi của bị hại.
Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo thừa nhận hành vi của mình như cấp sơ thẩm đã tuyên. Bị hại kháng cáo không bổ sung tài liệu chứng cứ mới. Luật sư của bị hại đề nghị áp dụng tình tiết phạm tội có tính chất côn đồ đối với bị cáo và chuyển sang tù giam; đồng thời xem xét thêm phần bồi thường trách nhiệm dân sự.
Trên cơ sở phân tích đánh giá tính chất, mức độ, vai trò, hậu quả do các bị cáo gây ra, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, phát biểu tranh luận của Kiểm sát viên, Luật sư. Hội đồng xét xử xét thấy không có căn cứ chuyển sang tội “Giết người” và không có căn cứ buộc bị cáo phải bồi thường cho bị hại số tiền 124 triệu đồng vì thương tích của bị hại chỉ 01%. Căn cứ vào Nghị quyết số 01/2022/NQ-HĐTP ngày 15 tháng 4 năm 2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15 tháng 5 năm 2018 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo thì bị cáo đủ điều kiện miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện.
Hội đồng xét xử phúc thẩm quyết định không chấp nhận kháng cáo của bị hại, giữ nguyên Bản án hình sự sơ thẩm số 149/2024/HSST ngày 30/9/2024 của Toà án nhân dân huyện Đ, tỉnh Long An về phần hình phạt và về phần trách nhiệm dân sự.
Kết thúc phiên tòa, tập thể Lãnh đạo, Kiểm sát viên, Thẩm phán hai ngành đã họp rút kinh nghiệm, đánh giá về những ưu, khuyết điểm trong quá trình xét xử vụ án. Nhìn chung, phiên tòa đảm bảo yêu cầu, đạt chất lượng, đã xét hỏi, tranh luận làm sáng tỏ từng nội dung, yêu cầu kháng cáo, phiên tòa được tổ chức công khai, dân chủ đúng quy định pháp luật.
Việc phối hợp với Tòa án cùng cấp tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm là một công tác thường xuyên được đưa vào Chương trình, Kế hoạch công tác hàng năm của 02 đơn vị. Qua đó giúp đội ngũ cán bộ, Kiểm sát viên nâng cao được bản lĩnh về nghiệp vụ của mình, đảm bảo việc xét xử đúng người, đúng tội và đúng pháp luật; đảm bảo thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị được giao, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong giai đoạn hiện nay./.
Nguyễn Hồng Vi