Bản án dân sự sơ thẩm số 433/2024/DS-ST ngày 27/9/2024 của Tòa án nhân dân huyện H, tỉnh LA bị cấp phúc thẩm đã tuyên hủy bản án sơ thẩm giao hồ sơ vụ án về cấp sơ thẩm giải quyết lại, do có nhiều vi phạm về thủ tục tố tụng.

Nội dung vụ việc cụ thể như sau:

Ngày 22/7/2016 bà L đứng tên quyền sử dụng đất thửa đất số 651, tờ bản đồ số 35, tọa lạc tại ấp Bàu Sen, xã H, huyện H, tỉnh Long An. Ngày 10/11/2020 bà L thỏa thuận ký hợp đồng chuyển nhượng thửa 651 cho bà A. Do trên đất này có căn nhà của bà H (mẹ bà L) đang sinh sống nên cùng ngày 10/11/2020 bà A và bà H có ký Hợp đồng đặt cọc tiền chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất với nội dung: bà H đặt cọc cho bà A 200.000.000 đồng, để bà A chuyển nhượng cho bà H 02 lô đất, mỗi lô đất ngang 4,3m, dài 31m với giá chuyển nhượng 1.700.000.000 đồng/02 lô, thuộc tờ bản đồ số 651, tờ bản đồ số 35, trên đất có căn nhà bà H đang sinh sống.

Ngày 01/12/2020 bà A được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thửa 651 diện tích 1712m² trên cơ sở hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với bà L.

 Ngày 04/02/2021 bà A tách 256m² thuộc một phần thửa 651 (thửa mới 810) để chuyển nhượng cho ông Đinh Tất L, tách 266m² thuộc một phần thửa 651 (thửa mới 809) để chuyển nhượng cho ông Đinh Tất Th, tách 254m² thuộc một phần thửa 651 (thửa mới 811) để chuyển nhượng cho ông Hoàng Văn H, tách 290m² thuộc một phần thửa 651 (thửa mới 812) để chuyển nhượng cho ông Nguyễn Trọng Nh và tách 379m² thuộc một phần thửa 651 (thửa mới 813) để chuyển nhượng cho ông Đặng Việt A. Đến ngày 30/3/2021 bà A tách 143m² thuộc một phần thửa 651 (thửa mới 818) để tặng cho con ruột tên là Kh và tách 138m² thuộc một phần thửa 651 (thửa mới 819) để tặng cho con tên là Ng. Đến ngày 17/5/2021 bà A mới chuyển nhượng phần còn lại của thửa 651 diện tích 133m² cho bà Vũ Thị Th. Tại thời điểm ngày 30/3/2021 bà A chỉ còn đứng tên phần còn lại của thửa 651 diện tích 133m².

Bà H cho rằng do đất lên giá nên bà A chuyển nhượng đất cho người khác một lô nền trong số hai lô nền đã thỏa thuận chuyển nhượng cho bà H và bà H cũng thống nhất mua lô nền còn lại với giá 850.000.000đ. Ngày 26/4/2021 tại phòng công chứng bà giao tiếp cho bà A 650.000.000đ nhưng bà A không đồng ý ký hợp đồng chuyển nhượng nên bà A phải chịu phạt cọc.

Bà A cho rằng theo thỏa thuận bà H nhận chuyển nhượng hai lô nền nhưng ngày 26/4/2021, tại Văn phòng công chứng do bà H thay đổi ý kiến chỉ mua một lô nền và giao số tiền 650.000.000đ nên bà H là người có lỗi làm cho hợp đồng không được ký kết. Bà A đã tiến hành tách hai giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và nhờ con tên là Kh đứng tên thửa 818 và nhờ con tên là Ng đứng tên thửa 819 ngày 12/4/2021 để làm thủ tục chuyển nhượng cho bà H.

Ngoài ra, bà H cho rằng năm 2021, bà A đập bỏ căn nhà của bà H. Do hai bên không thể tiếp tục chuyển nhượng đất nên bà H yêu cầu bà A trả 200.000.000 đồng tiền đặt cọc, phạt cọc 200.000.000 đồng và bồi thường thiệt hại giá trị căn nhà theo chứng thư thẩm định giá là 138.885.000 đồng.

Tại cấp sơ thẩm bà A vắng mặt trong suốt quá trình giải quyết vụ án không có văn bản trình bày ý kiến.

 - Bản án dân sự sơ thẩm số 433/2024/DS-ST ngày 27/9/2024 của Tòa án nhân dân huyện H, quyết định: Buộc bà A trả cho bà H 200000.000 đồng tiền đặt cọc, 200.000.000 đồng tiền phạt cọc và bồi thường giá trị căn nhà là 138.885.000 đồng, tổng cộng là 538.885.000 đồng, khi án có hiệu lực pháp luật.

Bà A kháng cáo không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của bà H, bà A yêu cầu hủy bản án sơ thẩm do Tòa án cấp sơ thẩm không tống đạt văn bản tố tụng cho bà và bà A không có lỗi trong việc không thể tiếp tục chuyển nhượng đất.

-  Bản án phúc thẩm số 204/2025/DS-PT ngày 25/3/2025 của Tòa án nhân dân tỉnh LA, hủy bản án sơ thẩm và giao hồ sơ vụ án về Tòa án nhân dân huyện H để giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm.

Những điểm thiếu sót của cấp sơ thẩm dẫn đến bị hủy án:

- Về thủ tục tống đạt văn bản tố tụng

Tòa án cấp sơ thẩm có tiến hành tống đạt thông báo thụ lý vụ án số 691/2023/TB-TLVA ngày 20/10/2023, Quyết định xem xét thẩm định tại chổ số 26/2024/QĐ-XXTĐTC ngày 06/3/2024 thông qua dịch vụ bưu chính cho bà A ngày 20/3/2024; tống đạt biên bản về việc tiếp cận, công khai chứng cứ ngày 09/7/2024, Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 284/2024/QĐXXST-DS ngày 09/7/2024 thông qua dịch vụ bưu chính cho bà A ngày 27/4/2024 và có tống đạt Quyết định tạm ngừng phiên tòa số 38/2024/QĐST-DS thông qua dịch vụ bưu chính cho bà A nhưng việc tống đạt trên không được sự xác nhận của bà A và bà A chỉ xác nhận nhận được Quyết định tạm ngừng phiên tòa số 38/2024/QĐST-DS ngày 29/8/2024; Tòa án cấp sơ thẩm cũng chưa tống đạt Thông báo về phiên họp kiểm tra việc giao nộp tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải, Quyết định hoãn phiên tòa số 244/2024/QĐST-DS ngày 06/8/2024, Quyết định tạm đình chỉ số 66/2024/QĐST-DS ngày 19/4/2024, Quyết định tiếp tục giải quyết vụ án dân sự số 23/2024/QĐST-DS ngày 07/8/2024 cho bà A, là vi phạm quy định tại các Điều 175, 207, 208, 214 và Điều 216 Bộ luật tố tụng dân sự. Việc định giá tài sản không thực hiện đúng trình tự thủ tục quy định tại Điều 104 Bộ luật tố tụng dân sự, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của bà A.

- Về việc thu thập chứng cứ

Bà H cho rằng do đất lên giá nên bà A chuyển nhượng đất cho người khác một lô nền trong số hai lô nền đã thỏa thuận chuyển nhượng cho bà H và bà cũng thống nhất mua lô nền còn lại với giá 850.000.000đ. Tuy nhiên bà H không cung cấp được tài liệu, chứng chứng minh về việc thay đổi thỏa thuận từ chuyển nhượng hai lô nền thành chuyển nhượng một lô nền và Tòa án chưa tiến hành lấy lời khai các đương sự, thu thập chứng cứ làm rõ có sự thay đổi trên hay không để làm căn cứ giải quyết vụ án.

Bà A cho rằng bà đã tiến hành tách hai giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và nhờ con tên là Kh đứng tên thửa 818 và nhờ con tên là Ng đứng tên thửa 819 để làm thủ tục chuyển nhượng cho bà H. Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm chưa tiến hành lấy lời khai, thu thập chứng cứ để để xác định thửa 818 và 819 thuộc quyền sử dụng của anh Kh và anh Ng hay chỉ đứng tên dùm để làm căn cứ giải quyết vụ án./.

Đặng Thị Cẩm Chi