Vừa qua, Tòa án nhân dân tỉnh Long An xét xử phúc thẩm vụ án Đinh Thị L, về tội “Cố ý gây thương tích”. Bản án hình sự sơ thẩm đã bị Tòa án nhân dân tỉnh Long An sửa một phần, tuyên miễn án phí hình sự sơ thẩm và án phí dân sự sơ thẩm đối với bị cáo Đinh Thị L. Ngoài ra, bản án còn tuyên sửa một phần căn cứ áp dụng hình phạt đối với bị cáo L, tuyên chấp nhận kháng cáo của bị cáo; và bác kháng cáo của bị hại.
Nội dung và quá trình giải quyết vụ án:
Khoảng 05 giờ ngày 19/02/2024, bị cáo Đinh Thị L bà Võ Thị G đang buôn bán cạnh nhau tại trước cổng Công ty P thì xảy ra mâu thuẫn về việc lấn chiếm chỗ buôn bán, dẫn đến lời qua tiếng lại, cự cãi lớn tiếng, xúc phạm nhau. Bà G đi lại chỗ bị cáo L đang đứng bán dùng tay phải đẩy vào vai phải của bị cáo L làm bị cáo L bị xê dịch ra và tiếp tục bước tới dùng tay phải đánh trúng vào mặt của bị cáo L 01 cái. Lúc này trên tay phải của bị cáo L đang cầm sẵn 01 con dao (loại dao dài khoảng 20 cm, cán nhựa, lưỡi bằng kim loại) chống trả lại. Bị cáo L quơ dao trúng vào vùng trán bên trái của bà G gây thương tích chảy máu. Bà G dùng tay trái nắm chặt vào cổ tay phải cầm dao của bị cáo L, rồi xô đẩy mạnh về phía trước làm cho bị cáo L bị té ngã xuống mặt đường vỉa hè. Tay trái bà G vẫn còn nắm vào cổ tay phải cầm dao của bị cáo L giơ lên, bà G tiếp tục dùng tay phải đánh 04 cái vào mặt của bị cáo L thì được mọi người ở gần đó đến can ngăn và gỡ lấy con dao cầm trên tay của bị cáo L ra. Sau đó, bị cáo L được đưa đến bệnh viện để khám điều trị. Bà G không đi điều trị mà tự xử lý vết thương tại nhà. Ngày 03/7/2024, bà G có đơn yêu cầu giám định thương tích và xử lý hình sự đối với bị cáo L.
Bản án hình sự sơ thẩm số 124/2024/HSST ngày 16/12/2024 của Toà án nhân dân huyện T, tuyên bố bị cáo Đinh Thị L, phạm tội “Cố ý gây thương tích”. Căn cứ vào khoản 1 Điều 134; điểm o khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 50, Điều 38, Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Đinh Thị L 09 (chín) tháng tù, thời hạn tù được tính từ ngày bị cáo chấp hành án. Buộc bị cáo L bồi thường cho bị hại G số tiền là 17.700.000 đồng.
Ngày 03/01/2025 Viện trưởng VKSND tỉnh Long An kháng nghị sửa một phần Bản án hình sự sơ thẩm số 124/2024/HS-ST ngày 16/12/2024 của Tòa án nhân dân huyện T về miễn án phí hình sự sơ thẩm và án phí dân sự sơ thẩm đối với bị cáo Đinh Thị L. Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 134 BLHS khi quyết định hình phạt đối với bị cáo L, khắc phục thiếu sót trong viết, ban hành bản án.
Những nội dung cần trao đổi rút kinh nghiệm:
Theo quy định tại Điều 2 Luật người cao tuổi năm 2009 quy định: “Người cao tuổi là người từ đủ 60 tuổi trở lên”. Bị cáo Đinh Thị L, sinh năm 1953, là người cao tuổi, thuộc trường hợp được miễn đóng án phí nhưng cấp sơ thẩm buộc bị cáo L đóng 200.000 đồng án phí hình sự sơ thẩm và 885.000 đồng án phí dân sự sơ thẩm sung vào ngân sách nhà nước là chưa đúng quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 12 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Uỷ ban thường vụ quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Toà án. Cụ thể như sau:
Điều 12. Miễn nộp tiền tạm ứng án phí, án phí, tạm ứng lệ phí Tòa án, lệ phí Tòa án
1. Những trường hợp sau đây được miễn nộp tiền tạm ứng án phí, án phí:
.....
đ) Trẻ em; cá nhân thuộc hộ nghèo, cận nghèo; người cao tuổi; người khuyết tật; người có công với cách mạng; đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; thân nhân liệt sĩ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận gia đình liệt sĩ.
Bên cạnh đó, tại khoản 6 phần II Công văn số 206/TANDTC-PC ngày 27/12/2022 của Toà án nhân dân tối cao giải đáp thắc mắc trong công tác xét xử hướng dẫn: Khi bị cáo thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 12 Nghị quyết 326 được miễn án phí hình sự.
Ngoài ra, bị cáo L bị truy tố theo điểm a khoản 1 Điều 134 Bộ luật Hình sự nhưng tại phần Quyết định của Bản án chỉ ghi khoản 1 Điều 134 Bộ luật Hình sự.
Toà án nhân dân tỉnh Long An đã căn cứ điểm a, b khoản 1 Điều 355; điểm e khoản 1 Điều 357 Bộ luật Tố tụng hình sự; chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Long An; sửa một phần Bản án hình sự sơ thẩm số 124/2024/HSST ngày 16/12/2024 của Tòa án nhân dân huyện T, tuyên miễn án phí hình sự sơ thẩm và án phí dân sự sơ thẩm đối với bị cáo Đinh Thị L; sửa căn cứ khi quyết định hình phạt cho bị cáo.
Những đối tượng được miễn án phí tuy đã được quy định rất rõ ràng tại Điều 12 Nghị quyết 326 và khoản 6 phần II Công văn số 206/TANDTC-PC ngày 27/12/2022 của Toà án nhân dân tối cao nhưng Kiểm sát viên chủ quan, không nghiên cứu, dẫn đến việc tuyên án phí không đúng./.
Nguyễn Hồng Vi